Hỏi:

Từ đầu năm đến nay, sau một trận ốm nặng cháu thường thấy người rất mệt mỏi, hay chóng mặt hoa mắt, ăn uống kém, hễ hoạt động là vã mồ hôi, và có một hiện tượng rất ảnh hưởng đến thẩm mỹ là: cứ trước khi hành kinh vài ngày da tự nhiên bị vàng như người viêm gan, phải sau khi sạch kinh mấy ngày mới hết. Cháu đã đi khám, làm xét nghiệm và bác sĩ nói không phải bị viêm gan, bảo chỉ cần ăn uống đủ dinh dưỡng, sinh hoạt điều độ và nấu nước nhân trần uống hàng ngày thì sẽ khỏi. Cháu đã làm như vậy hơn 3 tháng, nhưng không những bệnh không đỡ mà người lại cứ gầy rộc đi. Rất mong "Mỹ phẩm từ thiên nhiên" tư vấn cho biết, cháu đã mắc phải căn bệnh gì, và có thể dùng thảo dược để chữa trị hay không?

Đào Thị Xuyến, Krông Na, Đắc Lắc

Đáp:

Cháu bị mắc chứng bệnh mà thầy thuốc thời xưa gọi là "Kinh hành hoàng đản" - nghĩa là hiện tượng vàng da lặp đi lặp lại theo chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ.

Theo Đông y: Nguyên nhân dẫn tới "Kinh hành hoàng đản" thường là do "can kinh thấp nhiệt" (thấp nhiệt ứ đọng ở kinh Can), "khí trệ huyết ứ" (khí huyết bị ứ trệ) hoặc "khí huyết lưỡng hư" (cả khí và huyết đều suy yếu) gây nên.

Uống nhân trần chỉ có tác dụng nhất định đối với trường hợp vàng da do "can kinh thấp nhiệt". Theo những biểu hiện mà cháu viết trong thư, nhiều khả năng cháu đã bị vàng da trước kỳ kinh do "khí huyết lưỡng hư".

"Khí huyết lưỡng hư" là một chứng suy nhược, thường gặp trong bệnh thiếu máu, một số bệnh tim mạch, thần kinh suy nhược, suy dinh dưỡng, một số bệnh mạn tính có tính tiêu hao, nhiều loại bệnh phụ khoa và sau khi mắc bệnh nặng không được điều dưỡng tốt.

Để chữa trị, có thể sử dụng một số bài thuốc có tác dụng bổ khí dưỡng huyết sau đây:

(1) Bài thuốc 1:

    - Bạch truật 30g, phục thần 30g, hoàng kỳ 30g, long nhãn 30g, toan táo nhân (sao đen, bỏ vỏ), nhân sâm 9g, mộc hương 15g, cam thảo (sao) 9g, đương quy 9g, viễn chí 6g.

    - Tất cả đem tán thô, trộn đều, cho vào lọ nút kín dùng dần. Mỗi ngày dùng 12g bột thuốc, thêm 5 lát gừng tươi, 3 trái táo tàu, nấu với 500ml nước, sắc còn 300ml, chắt lấy nước (bỏ bã) chia ra uống trong ngày.

    - Cũng có thể giảm liều lượng tất cả các vị thuốc trong bài thuốc 3 lần, thêm gừng tươi 5 lát, táo tàu 3 quả, sắc nước uống thay trà trong ngày.

    - Hàng tháng sau khi sạch kinh 5-7 ngày, uống liên tục cho tới khi hành kinh thì tạm ngừng, tháng sau lại uống tiếp, cứ như vậy đến khi khỏi bệnh.

(2) Bài thuốc 2:

    - Nhân sâm 8g, long nhãn 20g, thịt gà mái 200-300g.

    - Tất cả đem hầm chín, thêm gia vị cho vừa miệng, dùng làm thức ăn trong bữa cơm hàng ngày; mỗi tuần ăn 2-3 lần; có thể ăn cả trong những ngày đang hành kinh.

Cả hai bài thuốc trên đều có tác dụng bồi bổ khí huyết, điều hòa kinh nguyệt, làm đẹp da và chữa chứng "kinh hành hoàng đản".

Lương y HUYÊN THẢO