Hỏi:

Tôi được một người mách cho bài thuốc chữa mụn trứng cá, thành phần chủ yếu trong đó là "bạch chỉ". Nhưng có người lại nói, bạch chỉ có thể chữa được cảm cúm. Tôi rất thắc mắc, không biết ai là người nói đúng. Đề nghị "Mỹ phẩm từ thiên nhiên" cho biết, có thể dùng bạch chỉ để chữa mụn trứng cá hay không? Ngoài ra bạch chỉ còn có tác dụng gì trong việc làm đẹp?

Bạn L.T.S, P. Quang Trung - TP Thái Nguyên

Đáp:

Bạch chỉ

Bạch chỉ là vị thuốc Đông y, thường sử dụng để chữa các bệnh do cảm lạnh (gọi là thuốc "tân ôn giải biểu"). Mặt khác, bạch chỉ cũng được sử dụng để làm đẹp từ thời xa xưa. Vì vậy, những người quen của bạn nói đều đúng cả.

Về tác dụng làm đẹp, ngay từ trước Công Nguyên, sách "Thần nông bản thảo kinh" - bộ sách thuốc cổ nhất của Đông y đã viết: "Bạch chỉ có tác dụng làm cho da thịt đầy đặn và mịn màng".

Theo Đông y: Bạch chỉ có vị cay, tính ấm, mùi thơm phức; có tác dụng điều hòa khí huyết, thông kinh lạc, làm mịn da và tươi nhan sắc. Tính năng đặc biệt của bạch chỉ là dẫn thuốc tới các bộ phận ở phần phía trên của cơ thể, nên thường được sử dụng trong các bài thuốc chữa các bệnh ở đầu mặt như hoa mắt, váng đầu, mắt ngứa, mắt chảy nước, da mặt bị nám và các vết đen trên da mặt, ...

Thời cổ đại, bạch chỉ là thứ nguyên liệu chính, dùng để chế ra các mỹ phẩm, dùng để hóa trang và làm đẹp, như phấn, kem bôi mặt, ...

Các nghiên cứu hiện đại cho thấy: Trong bạch chỉ có tinh dầu, angelicine, xanthotoxin, noclakenetin marmesin, umbeliferone, ... Trong đó, angelicine có tác dụng làm giãn nở động mạch rõ ràng, khiến máu lưu thông tốt hơn trong cơ thể, đặc biệt là ở phần đầu mặt. Điều này cho thấy kinh nghiệm sử dụng bạch chỉ để chữa trị các bệnh ở đầu mặt của người xưa là có cơ sở.

Xin giới thiệu một số ứng dụng cụ thể:

    (1) Chữa trứng cá:

        - Thuốc rửa ngoài: Dùng bạch chỉ 10 phần, phòng phong 5 phần, cúc hoa 5 phần, đan sâm 5 phần; tất cả tán thành bột mịn, trộn đều; cất vào lọ nút kín dùng dần. Sáng và tối dùng 5g bột thuốc sắc lấy nước đặc, bôi lên da mặt, sau 5 phút thì rửa đi; liên tục trong nhiều ngày.

        - Thuốc uống trong: Dùng sài hồ 10g, đương quy 10g, xích thược 10g, phục linh 15g, bạch truật 10g, bạc hà 10g, đào nhân 10g, hồng hoa 10g, bạch chỉ 3g, cam thảo 5g, sinh khương 3 lát; sắc 2 nước, lấy 400ml, chia ra 2 lần uống ấm, mỗi tuần uống 6 thang, liên tục trong 1 tháng; kiêng ăn các thứ cay nóng như ớt, tỏi, ...

    (2) Làm đẹp da và chữa nám da: Dùng củ bạch chỉ, gọt bỏ vỏ thô bên ngoài, nghiền thành bột thật mịn, trộn đều với mỡ lợn sạch; ngày dùng 2 lần sáng sớm và buổi tối trước khi đi ngủ: rửa sạch mặt, sau bôi một lớp mỏng mỡ bạch chỉ lên da. Có tác dụng làm da mặt trắng mịn và trừ các vết nám, vết đen trên da mặt.

    (3) Chữa rụng tóc: Dùng bạch chỉ 60g, hậu phác 30g; sắc lấy nước gội đầu ngày 2-3 lần. Có tác dụng trừ phong, chống ngứa, chữa rụng tóc do viêm chân tóc, viêm da.

    (4) Canh cá chép bạch chỉ: Dùng bạch chỉ 15g, cá chép 1 con; nấu canh ăn trong ngày, cách một ngày ăn một lần. Có tác dụng làm cho vú nở nang, da thịt đầy đặn và sáng mịn.

    (5) Chữa hôi miệng: Dùng bạch chỉ và xuyên khung, hai thứ liều lượng bằng nhau; nghiền thành bột mịn, trộn với mật ong làm thành viên bằng hạt ngô; mỗi ngày ngậm chừng 2-3 viên.

Lương y HƯ ĐAN